گوش دادن در کوچینگ

“اگر تنها کاری که میکنیم ، گوش دادن به حرفهای مراجعان باشد ، کار دیگری نیاز نخواهد بود .” از گفته های کوچ خردمند

پس قبل از هر چیز بریم ببینیم گوش دادن اصلا چی هست

گوش دادن چیست ؟

” گوش دادن فرآیند دریافت ، تحلیل و پاسخ دادن به پیام های کلامی و غیر کلامی است .”

احتمالاً در مورد تفاوت شنیدن (Hearing) و گوش دادن (Listening) شنیده اید. تعریف شنیدن با گوش دادن متفاوت است. شنیدن فعالیتی جسمی است و نیازی به یادگیری ندارد، چرا که دستگاه شنیداری ما غیرارادی در اثر برخورد با صداها ، تحریک شده و شنیدن اتفاق می افتد. اما گوش دادن فعالیتی ذهنی است که نیازمند یادگیری ست و تا به آن توجه نکنیم ادراک نمی‌شود. ما با گوش‌های خود می‌شنویم، اما با مغزمان گوش می‌دهیم.

شنیدن، یک بحث کاملاً‌ فیزیولوژیک است

 گوش دادن یک مهارت شناختی (Cognitive) است و عملاً یک فعالیت ذهنی و تحلیلی محسوب می‌شود. 

فیزیولوژی، علم وظایف اعضائ بدن جانداران است . علمی که درباره طرزکاراعضا ودستگاههای بدن جانوران وارتباط آنهابایکدیگربحث میکند . 

یکی از سخت‌ترین کارها در یادگیری یک مهارت، مطالعه و تمرین در مهارتی است که قبلاً بارها در مورد آن شنیده‌ایم و درباره‌اش بحث شده است.

گوش دادن یک مهارت شناختی (Cognitive) است و عملاً یک فعالیت ذهنی و تحلیلی محسوب می‌شود

مهارت گوش ­دادن فعال یک مهارت اکتسابی است که می­تواند با تمرین پرورش یابد. گرچه برای دست­یابی به این مهارت و پرورش آن نیازمند زمان و صبوری زیادی می­‌باشد.

شکل و روند گفتگو در کوچینگ با گفتگو در زندگی روزمره کمی متفاوت است . در کوچینگ گفتگو ، دو طفه نیست . بلکه تمرکز اصلی بر روی گفته های مراجع است و ” کوچ ” با دقت و مشتاقانه به گفته ها و احساسات مراجعه کننده گوش فرا میدهد . به این نوع گوش دادن ، گوش دادن موثر و یا فعال میگویند .

روند کوچینگ به این صورت است که در 80 درصد مواقع کوچ گوش میدهد و مراجع صحبت میکند .کوچ تنها زمانی اطلاعات و ماجراهای شخصی اش را بیان میکند که مرتبط بوده و بتواند به مراجعه کننده کمک نماید . اگر غیر از این ، کار دیگری در حال انجام است شرایط را بررسی کرده و ببینید آیا واقعا مشغول کوچینگ هستید و یا کار دیگری انجام میدهید .

امروزه ، تکنولوژی سرعت زندگی را افزایش داده و فاصله ی بین انسانها را زیاد تر کرده است . خیلی از کارها به صورت مجازی انجام میشود و همین امر باعث شده که میزان گفتگو و ارتباط برقرار کردن و گوش دادن کاهش یابد . در صورتی که گوش دادن یکی از مهمترین پایه های ایجاد ارتباط است. انسانها به طور متوسط بین 500 تا 600 کلمه در دقیقه را میتوانند در مغزشان تحلیل کنند اما ذهن خیلی سریعتر از اینها در حال تجزیه و تحلیل است . این سرعت ذهن ، عمل گوش دادن را سخت کرده و باعث میشود ذهن مدام به این سو و آن سو فرار کند . برای همین است که گوش دادن نیاز به یادگیری و تمرین دارد تا بتوانید کنترل مغزتان را در دست بگیرید و به ذهنتان نظم دهید .

تمرین 1 : به سکوت عادت کنید و اجازه دهید طرف مقابل کامل صحبت کند .این سکوت در ارتباطهای دیگرتان نیز کار ساز است .

سعی کنید در طول روز ساعاتی را با سکوت بگذرانید ، این کار کمک میکند در خودتان غرق شوید و درون خودتان را نیز کندوکاو کنید . سکوت باعث میشود ذهنتان آرام گیرد واندکی از دغدغه ها و مشغله های روزانه فاصله بگیرید تا بتوانید با تمرکز و دقت بیشتری کارهایتان را ادامه دهید . عمل مراقبه و مدیتیشن نیز به همین علت انجام میشود .

تمرین2 : از طرف مقابل دائما بپرسید که : منظورت چیست؟

این سوال به طرف مقابل وقت میدهد تا بیشتر توضیح دهد و ما هم بهتر موضوع را درک کنیم .

گوش دادن و ایجاد اعتماد در روابط

گوش دادن باعث ایجاد اعتماد در گفتگو میشود . وقتی عمیقا به شخصی گوش میدهید ، او احساس خوبی پیدا میکند و میتواند کاملا به شما اعتماد کند .

وقتی با تمام وجود به مراجع گوش میدهید ، احساس مهم بودن میکند و اعتماد به نفسش تا حد زیادی افزایش پیدا میکند و این باعث میشود حرفهای شما بیشتر در او اثر کند .

گوش دادن یکی از مهمترین پایه های ایجاد ارتباط است . از طریق گوش دادن میتوانید مسائل و مشکلات را بهتر و البته سریعتر حل کنید ، بهتر درک کنید و کدورتها را تا حد زیادی کاهش دهید . درمحیط کار هم باعث کم شدن اشتباهات فردی و سریعتر شدن کارها میشود .

همچنین در زندگی شخصی هم برای درک و ارتباط عمیق با فرزندان و همسر لازم است با دقت به آنها گوش دهیم تا نیازهایشان را بشناسیم .

آمار طلاق در دنیا نشان میدهد که نشنیده شدن و اهمیت ندادن به صحبتهای همسر یکی از عاملهای طلاق است .

بخشی از هزینه ای که مراجعین به ما میپردازند تنها به این دلیل است که به حرفهایشان گوش دهیم . پس به عنوان کوچ این اصلی ترین خدمتی که میتوانیم ارائه دهیم .

در طول یک جلسه با مراجعه کننده ، باید به موارد زیر گوش دهید :

• آنچه مراجعه کننده بر زبان می آورد و آنچه که بر زبان نمی آورد
• نحوه ی صحبت او درباره ی موضوعات
• احساسات و افکاری که بیان میکند و احساساتی که از بیان آنها خودداری میکند
• علت موضوعات مهمی که بیان نمیکند و یا ساده بیان میکند

نکته : مراجعه کننده هیچگاه تمام آنچه را که رخ میدهد برای شما بازگو نمیکند .

 مهم است بدانید چه چیزی به مراجع روحیه میدهد ، چه چیزی او را شاد میکند یا به هیجان می آورد ، چه چیزی خیالش را راحت میکند و چه چیزی او را از تسلیم شدن باز میدارد . به تغییرات لحن مراجع هنگام صحبت ، پرهیز وی از پاسخ به برخی سوالات ، عوض کردن موضوع صحبت ، ناراحت یا عصبانی شدن و… توجه خاصی داشته باشید . توجه به این موضوعات باعث میشود راحت تر با مراجع ارتباط برقرار کنید و متوجه میشوید که دست روی نقاط حساسی گذاشتید یا خیر

گوش دادن فعالانه

این نوع گوش دادن چیزی بیشتر از این است که صبر کنیم حرفهای طرف مقابل تمام شود تا زمانی که او سکوت کند و نوبت به ما برسد .

گوش دادن فعالانه یعنی اینکه حواسمان به آنچه که گفته نمیشود ، نحوه بازگو کردن مطالب و احساسات و عواطفی که بازگو شده یا مخفی میماند نیز باشد.

به عنوان کوچ باید تمام مدت جلسه را با گوش دادن فعالانه پیش ببریم و اجازه ندهیم افکار ، احساسات و مشغله هایمان ، تمرکز ما را از روی صحبتهای مراجع بردارد . همینطور مراقب قضاوت هایمان باشیم که در طول صحبت مراجع ، فکرمان درگیر نقد کردن و تحلیل موقعیت و عقاید آن شخص باشد .

گوش دادن فعاله یعنی در “حال” زندگی کردن

مزایای گوش دادن موثر برای مراجعه کننده :

1. درک کردن و همدلی با مراجع ، احساس اطمینان ایجاد میکند و باعث میشود مراجع بیشتر و بهتر به شما اعتماد کند و حرفهایی را به شما بزند که تا الان به شما نگفته است و این حس کمک میکند تا مراجع به عمق خودش برود و سریعتر به راه حل و جمع بندی بهتر برسد .
2. گوش دادن موثر باعث میشود بفهمید که آیا مراجعه کننده یک داستان همیشگی را که مدام تکرار کرده میگوید ، یا حس واقعی خودش را میگوید ، یا از یک باور پنهان سخن میگوید .
3. با گوش دادن موثر میتوانید نقاط قوت و ضعف مراجع و تردیدهایش را بشنوید و در ذهن خودتان جمع بندی کنید و به مراجع بازخورد دهید .
4. این نوع گوش دادن کمک میکند که مراجع از شلوغی های ذهنی خودش نجات پیدا کند و ذهنش شفاف شود .
5. تصمیم گیری قدرتمند همراه با تعهد به عمل

ده پینهاد برای گوش دادن بهتر :

1. رو به روی شخص بنشینید و به چشمهایش نگاه کنید .
2. خیره به چشم شخص نگاه نکنید . خودتان باشید .
3. با ذهن باز به جلسه بروید واز قضاوت دوری کنید .
4. به لغاتی که استفاده میکنید توجه کنید .
5. وسط حرف مراجع نپرید و راه حل ارائه ندهید .
6. بعد از اتمام حرفهای مراجع چند ثانیه سکوت کنید .
7. طوری سوال بپرسید که هیچ ابهامی از صحبتهای مراجع برایتان باقی نماند .
8. سعی کنید از زاویه دید مراجع به مسائل نگاه کنید ، مثلا احساس غم ، ترس و … او را حس کنید .
9. دائما به مراجع بازخورد دهید . با کلماتی مثل آره ، اوهوم و یا سر تکان دادن به او این حس را میدهید که همراه او هستید .
10. نگفته ها را بشنوید . تحقیقات زیادی در این زمینه نشان داده است که اکثر افراد پیغام اصلی را با کلام خود نمیدهند . بلکه از طریق فیزیولوژی بدنش ، تن صدا ، حس پشت کلمات و زبان بدن او باید پیغام اصلی را دریافت کنیم ، که این کار از پشت تلفن هم امکان پذیر است .

مهارت سوال کردن نیز بخشی از فرآیند گوش دادن است ، چون دارید سوال میپرسید تا موضوع را شفاف کنید . مرتبا از شخص بخواهید که منظورش را از چیزی که بیان کرده است بگوید . این سوال به شفاف سازی کمک میکند . وقتی که این سوال را پرسیدید و مراجع توضیحاتش را داد ، پس از اتمام صحبتهایش شما نیز یک بار دیگر موضوع را با کلمات خودتان بازگو کنید تا مراجع حرف شما را تصدیق کند و تایید کند که منظورش دقیقا همین بوده است . در غیر این صورت مراجع متوجه میشود که شما منظورش را درست متوجه نشدید و دوباره دقیق تر و با زبانی دیگر منظورش را بیان میکند تا کاملا متوجه شوید . این کار احساس اطمینان بین شما و مراجع را بالا میبرد .